Onlangs verscheen een artikel van mij in het tijdschrift Interpretatie over humor in de Bijbel. Dat is een bewerking van een uitgebreider stuk dat ik eerder voor Kabats, het blad van de theologische faculteit van de VU, schreef. Het is een boeiend onderwerp. Maar het is ook riskant om erover te schrijven. Humor is immers subjectief. Zo’n studie zegt waarschijnlijk ook heel veel over de schrijver zelf.
De humor van de Bijbel
Klaas Spronk's Weblog 
Geweldig stuk! Knap dat leerzaam ook heel leuk kan zijn. Bedankt er voor.
Zeker, the life of Brian, deed veel stof opwaaien bij christenen. Ik kan me dit nog goed herinneren. Toch is dit, naar mijn mening, een goede zaak. Het Woord werd weer levend. Er wordt over nagedacht. Als ik me niet vergis, deed het boek van Okke de jager, humor in de bijbel, ook het nodige stof opwaaien bij conservatieve christelijken. Op mij zelf komt dit boek nu erg stoffig over, waarschijnlijk omdat dit uit een andere tijd komt.
Ik heb de indruk dat er veel humor in de Bijbel zit. Alleen zit er een groot verschil tussen verbale humor en geschreven humor. Ik werd hier begin van het jaar weer eens mee geconfronteerd. We hadden een jaar opening van zang en muziek in onze gemeente. Om het feestgedruis een beetje op gang te brengen was er gevraagd of we iets wilde inbrengen. Een lied of gedicht. Ik gaf aan dat ik wat wilde vertellen over een boek dat ik aan het lezen was. Ik hield het boek getiteld “wereldberoemde uitvindingen” in de hoogte. Het enorme boek bracht de mensen tot gegrinnik en stille verwachting. Waarschijnlijk omdat mensen van mij verwachten dat ik op zo een moment “aardig” uit de hoek kan komen. Een kwartiertje later was ik aan de beurt en sprak onder meer over Isaac Newton. Ik vertelde dat hij de eerste wet van de traagheid had bedacht. Na deze woorden lag de hele zaal in een deuk. Hierdoor werd mijn korte boekbespreking met minuten uitgebreid. Een week daarvoor had ik deze wet op mijn blog gepubliceerd. Normaal krijg ik gemiddeld, tot nu toe, drie reacties per artikel. Alleen nu bleef het stil. IJzig stil.
De doorbloeding van mijn hersenen is vrij langzaam. Dit komt omdat ik introvert ben. Hierdoor reageer ik vaak op nieuwe dingen in een vertraagde reactie. De mensen in mijn gemeente begrepen dat deze wet van de traagheid mij aanspreekt. Dit heeft een lach tot gevolg. Het bloggen is per definitie een langzaam medium. Mijn eigen traagheid valt hier niet op, de lach blijft uit.
Bij de teksten in de Bijbel heb ik dezelfde idee. Als een profeet voor de zoveelste keer, tekeer gaat tegen een koning, hoefde hij maar één woord te zeggen, misschien was zelfs een gebaar genoeg, om de heerser in zijn hemd te zetten. Wij missen dat gebaar, die ene woord dat toen zoveel zei, dat misschien de lach tevoorschijn toverde.
Ook de Here Jezus maakte het nog wel eens bont. Als hij plotseling met vrouwen gaat praten geeft dat niet alleen verbazing, maar zelfs woede bij omstanders. Hij zet de cultuur op zijn kop. Ik vermoed dat het bij sommige (vrouwelijke) omstanders stiekem een bevrijdende lach heeft opgeleverd.
De Here Jezus brengt, naar mijn idee, de Bijbelschrijver tot wanhoop als Hij na de opstanding het eerst naar vrouwen gaat. Zij moeten het eerst getuigen, dit terwijl vrouwen in die tijd juist waardeloos als getuigen waren. Wat had de Bijbelschrijver graag gewild dat Hij naar hoge gerespecteerde bobo’s was gegaan. Om die wanhoop kan ik lachen.
Momenteel ben ik op mijn blog 1humor1god.punt.nl bezig met een aantal stukjes over vrouwen in de Bijbel en in de Bijbelse tijd. Naar mijn gevoel is daar ook het nodige humor te vinden. De onderdrukking van de man ten opzichte van de vrouw, terwijl de Bijbel zich hiertegen verzet.
Ach, het is maar een idee.
Adriaan