Deze maand presenteerde Cees Houtman zijn nieuwe boek over de weergave van Bijbelse verhalen in kinderbijbels, catechisatieboekjes en prentenbijbels: Bijbelse geschiedenis herverteld: Woord en Beeld – Vraag en antwoord (Uitgeverij Groen, Heerenveen). Op 17 december 2010 was er een minisymposium aan gewijd. Daar was ook Jan Greven aanwezig. Later schreef hij er ook nog een mooi stuk over in Trouw.
Houtman geeft op de van hem bekende wijze een zeer gedetailleerd en zo volledig mogelijk overzicht van het vele materiaal dat hij (samen met zijn vrouw) heeft verzameld. Na een uitputtende beschrijving van alles wat hij in handen kreeg geeft hij voorbeelden van de manier waarop Bijbelverhalen werden herverteld aan de hand van o.a. het verhaal van de geboorte van Mozes in Exodus 2:1-10. Toen ik het boek in handen kreeg ging ik direct op zoek naar hoe men zich de kleine Mozes voorstelde. Er staat namelijk in vers 2 dat zijn moeder hem mooi (Hebreews: tov) vond. Wat moet je daarbij denken? Is dat niet iets wat iedere moeder van haar kind vindt? Of zit er meer achter?
Het is intrigerend wat er in kinderbijbels allemaal van gemaakt wordt. Een kleine bloemlezing: ‘zo’n lief kereltje’, ‘heel mooi, wonderlijk mooi voor zo’n klein ding’, ‘een mooi krullekopje met lieve ogen’, ‘een allerliefste babietje met roze wangetjes en een grappig klein neusje’, ‘zijn mooie, gave lichaam, zijn prachtige voetjes, de fijne vingertjes, het welgevormde hoofdje, de heldere ogen, die zo zuiver waren als de luchten boven Egypte’ (geciteerd door Houtman op blz. 271-272). Een andere herverteller schrijft dat de moeder aan het jongetje ziet ‘dat de Heere iets bijzonders met hem voorheeft’ (p. 300).
Mijn belangstelling komt voort uit het feit dat ik mij eerder met deze vraag had bezig gehouden in verband met een artikel dat ik schreef voor de bundel die aan Cees Houtman werd aangeboden bij zijn afscheid als hoogleraar. Daarin doe ik verslag van mijn onderzoek naar het beeld dat van Mozes is geschetst in de geschiedenis van de uitleg. Het is ‘mooi’ om te zien wat schilders en filmregisseurs ervan hebben gemaakt.
Klaas Spronk's Weblog 