Soms is het helemaal niet leuk om kritisch te zijn. Op zoek naar een passend onderwerp voor het commentaar in Centraal Weekblad stuitte ik op de berichtgeving over het jubileum van de Raad van Kerken. De oecumene ligt mij na aan het hart. Ik heb als predikant ook altijd het contact en de samenwerking gezocht met collega’s van de andere kerken. Juist omdat ik het werk van binnen uit ken, voel ik ook aan waar de mogelijkheden en de beperkingen liggen. Helaas moet ik constateren dat momenteel de beperkingen sterker zijn dan de mogelijkheden. Het lijkt me verstandig om dat onder ogen te zien en om niet al te veel mooi weer te spelen. Dat laatste is echter binnen de huidige Raad van Kerken duidelijk wel het geval. Ik voelde me geroepen daar de vinger bij te leggen. De oecumene lijkt me meer gediend met realiteitszin. Overigens geloof ik er nog wel in. Daarin bevestigen mij de goede contacten die er steeds weer ontstaan op het grondvlak.
Categorie: actualiteit
Intercultureel Bijbellezen
Op 12 juni 2008 aanvaardde Hans de Wit zijn ambt als bijzonder hoogleraar op de “Leerstoel voor vrede en gerechtigheid”, ingesteld ter gedachtenis en voortzetting van denken en doen van bisschop Dom Hélder Câmara. Ik schreef er een stukje over in Centraal Weekblad. De persoon van “de bisschop der armen” spreekt nog steeds aan. En als dat niet zo is, dan moet hij op een goede manier ter sprake worden gebracht. Voor dat laatste is Hans de Wit zeer geschikt. Hij doet dat o.a. via het wereldwijde project van intercultureel Bijbellezen “Through the Eyes of the Other”. Daardoor komt de Bijbel goed tot zijn recht en leer je elkaar als Bijbellezers in heel verschillende situaties goed kennen. Beide dragen grensoverschrijdend bij aan vrede en gerechtigheid.
Nationalisme
Voor een goed verstaan van de oudtestamentische teksten over de verovering van het beloofde land is het mijns inziens van groot belang om inzicht te hebben in de rol van het nationalisme. Het lijkt erop alsof dat iets is dat elk volk moet zien te verwerken. Het is nodig om zijn eigen identiteit te krijgen. Het is ook nodig dat men het weet te relativeren. Het is een fase waar men doorheen moet. De oudtestamentische teksten getuigen daarvan. Het getuigt van realisme. Maar dan moet men er vervolgens ook niet in blijven steken. Ook dat toont het Oude Testament. Wie de verhalen goed leest zal ontdekken dat Israël moest leren verder te kijken dan het eigen volk en het eigen belang.
Het is een geschiedenis die zich herhaalt. Ook wij moeten leren om te gaan met het nationalisme. Het is goed als het overwonnen wordt. Daarover schreef ik een commentaar in Centraal Weekbled naar aanleiding van de dag van Europa, 9 mei.
Leven na de dood
In 1986 ben ik gepromoveerd op een proefschrift over de vergelijking van het Oude Testament en de omringende culturen wat betreft de voorstellingen van het leven na de dood (Beatific Afterlife in Ancient Israel and in the Ancient Near East). Ook daarna heb ik er nog het een en ander over gepubliceerd. In zekere zin mag ik mij dus een deskundige noemen op dit terrein. Mijn kennis is echter indirect: ik houd me slechts bezig met de beschrijving van wat anderen hierover denken en berichten. Er zijn mensen die beweren dat ze ervaringsdeskundigen zijn. Ze hebben contact met doden of hebben een kijkje kunnen nemen over de rand van het leven. Op basis van wat ik er in de loop der jaren zo allemaal over heb gelezen meen ik een kritisch standpunt in te moeten nemen. Ik schreef er een stukje over in Centraal Weekblad.
Waar blijven de theologen?
Herhaaldelijk worden theologen uitgedaagd om meer openlijk deel te nemen aan de debatten die gaande zijn op het terrein van kerk en samenleving. Hebben die uitdagers zich echter wel goed georiënteerd? Zitten ze misschien alleen maar te wachten op de reactie die hen goed uitkomt? De theologen doen er goed aan zich niet gek te laten maken door de waan en het ongeduld van de dag. Ik heb er een stukje over geschreven in Centraal Weekblad.
bijbelenkoran.nl
Voor Centraal Weekblad en voor Theologisch Debat schreef ik een kritisch commentaar bij de presentatie van een nieuwe website: de dialoog en het debat met de Islam wordt al te simpel voorgesteld. Tot mijn vreugde zag ik op de podiumpagina van Trouw dat Pieter van der Horst dezelfde kritische mening is toegedaan.
Kerk, Israël en de Palestijnen
De nota van de PKN over de relatie tussen kerk in Israël in het licht van de huidige politieke situatie deed veel stof opwaaien. Via een commentaar in Centraal Weekblad en een bijdrage in datzelfde weekblad over de visie van prof. Vriezen heb ik een bijdrage aan de discussie proberen te leveren.
Jan Wolkers en de Gereformeerden
In vrijwel alle herdenkingsartikelen over de vorige week overleden Jan Wolkers wordt melding gemaakt van zijn gereformeerde afkomst. In Centraal Weekblad heb ik daar publiekelijk wat verder over nagedacht.
Bijbellezen met het Leger des Heils
De afgelopen week heb ik aan een tweedaagse conferentie van medewerkers van het Leger des Heils deelgenomen. Mijn rol is die van “huisprofessor”, zoals een majoor mij noemt, aangezien ik al vele jaren mijn bijdrage op het gebied van de exegese bij cursussen en congressen van het Leger des Heils lever. Dat is een intensieve bezigheid, want men laat zich daar geen knollen voor citroenen verkopen. Vooral de vraag naar de relevantie wordt nadrukkelijk gesteld. Aan de andere kant krijg je er ook veel voor terug. Men heeft er zijn eigen spiritualiteit, waarbij naast de bekende daadkracht vooral ook de authenticiteit van centrale betekenis is.
Vanuit mijn ervaringen met het Leger des Heils schreef ik enkele maanden geleden een commentaar in Centraal Weekblad (6 juli 2007) bij het overlijden van majoor Bosshardt. In de gesprekken die ik de afgelopen dagen met enkele mensen uit haar naaste omgeving mocht voeren werd mij duidelijk hoezeer zij voortleeft in de mensen van het Leger des Heils die minder bekend zijn dan zij maar even betrokken en geïnspireerd als zij.
De kunst van het commentaar
Deze week mocht ik weer het “commentaar van de redactie” leveren voor Centraal Weekblad. Dat is een hele kunst. Het moeilijkst is misschien nog wel om het juiste onderwerp te vinden. Het moet actueel zijn en zich ergens op het grensvlak van kerk en samenleving bevinden. Ik heb nog met studenten overlegd. Iemand suggereerde om in te gaan op het bericht dat een Amerikaanse senator een rechtszaak tegen God had aangespannen. Misschien was er ook nog wel verband te leggen met de Australische film van enkele jaren terug “The Man Who Sued God”. Die film is inderdaad heel aardig, maar gaat meer om het gevecht tegen verzekeringsmaatschappijen. De senator is vooral boos op mensen die voor van alles en nog wat (in de eerste plaats hun eigen gewin) rechtzaken aanspannen. Ik koos dus voor Uruzgan. Dat heeft vooral ook met onze buren te maken. Hun kleinzoon is sinds kort uitgezonden. Ik kan me voorstellen hoe spannend dit voor hen moet zijn. Het zegt in ieder geval wat over de ernst van de beslissing die de regering binnenkort moet nemen.
Klaas Spronk's Weblog 
